1700 godina od Vaseljenskog sabora u Nikeji (325. godine)
Ove godine su vernici pravoslavnih crkava kao i vernici rimokatoličke crkve proslavili Uskrs/Vaskrs na isti dan, 20. aprila. Obično nije tako.
Tokom prva tri veka nove ere crkva je neprestano bila progonjena, pa su i crkveni kalendar i razni crkveni praznici održavani kako je gde bilo moguće. Kada je Konstantin (rođen u Nišu) postao rimski car, i kada je zahvaljujući Milanskom ediktu hrišćanstvo prihvaćeno u Rimskom carstvu, postalo je moguće odrediti datum za proslavljanje Uskrsa/Vaskrsa koji bi bio svuda prihvaćen. Ovo je i bio jedan od razloga zbog kojih je sazvan Sabor u Nikeji (danas u Turskoj), 325. godine. Sabor je počeo u maju i trajao sve do kraja avgusta te godine. Pozvani su bili svi episkopi crkve, njih oko 800 sa zapada i oko 1,000 sa istoka, ali se zna da su na saboru bili prisutni njih 300 do 318.
Naredba cara Konstantina, koji je otvorio i zatvorio Sabor, bila je da Uskrs ne sme da se proslavlja na isti dan kada Jevreji proslavljaju Pashu (Pashalna večera je bila Poslednja večera gde su Isus i apostoli bili zajedno, u istoj sedmici kada se odigralo Isusovo hapšenje, smrt i vaskrsenje – vidi više u Mateju 26).
Sabor je doneo odluku da se Uskrs proslavlja u prvu nedelju koji je posle punog meseca, a koja je posle prolećne ravnodnevice. To je značilo da je Uskrs uvek u nedelju između 22. marta i 25. aprila. Sa tim se saglasila sva crkva, ali se računanje kada pada ravnodnevnica razlikovalo. Po velikoj crkvenoj shizmi, mnoge pravoslavne crkve proslavljaju Uskrs prve nedelje koja je posle punog meseca koja je posle jevrejske Pashe. Iz tog razloga dolazi do različitih uskršnjih datuma između ovih crkava, mada se svakih nekoliko godina ti datumi poklapaju.
Drugi, značajan, razlog za sazivanje Sabora u Nikeji bilo je teološko razilaženje u crkvi u Aleksandriji, gde se pojavilo arijansko verovanje po kome je Isus smatran za stvorenje koje je imalo svoj početak i kraj. O toj jeresi Nikejsko veroispovedanje govori u svojoj drugoj izjavi, kao i u dodatku veroispovedanja.
- Verujemo u jednog Boga Oca, Svedržitelja, Tvorca svega vidljivog i nevidljivog.
- I u jednog Gospoda Isusa Hrista, Sina Božijeg, jedinorođenog od Oca, iz Očeve suštine, Boga od Boga, Svetlost od Svetlosti. Boga istinitog od Boga istinitog, rođenog ne stvorenog, jednosuštnog Ocu, kroz Koga je sve postalo, kako na nebu tako i na zemlji. Koji je radi nas ljudi i radi našega spasenja sišao i ovaplotio se i postao čovek, koji je postradao i koji je vaskrsao u treći dan, koji se uzneo na nebesa i koji će doći da sudi živima i mrtvima.
- I u Duha Svetoga.
Dodatak: A one koji govore da je bilo kada Njega nije bilo, i da nije bio pre rođenja, i da je postao iz nebića, ili tvrde da je Sin postao iz druge suštine, ili da je stvoren, ili da je promenljiv, ili preobraziv, takve proklinje Katoličanska (saborna) i Apostolska Crkva.
Ovim Nikejskim veroispovedanjem potvrđena je doktrina Svete Trojice, što je bila teološka rasprava (borba) još od 268. godine i sabora u Antiohiji. Borbe oko arijevske jeresi nastavljene su u istočnoj crkvi sve do sledećeg vaseljenskog sabora koji je održan 381. godine u Konstantinopolju (Carigradu).
Nikejski sabor je prihvaćen od svih pravoslavnih crkava, Rimo-katoličke crkve, Orijentalnih i Istočnih pravoslavnih crkava, Luteranske, Anglikanske, kao i Reformatske crkve.
Comments powered by CComment